Burada OCEAN-Big Five kişilik tiplemesinin 5 boyutunun açıklamasını göreceksiniz. Ve MBTI ile karşılıklarını verdik.
Ocean 5 faktörü, kişilik psikolojisinde en sık kullanılan ve beş ana boyuta dayanan bir modeldir. Her boyut, bir harfle temsil edilen bir isim ve birkaç özellikle tanımlanır:
1. O (Openness) - Yaratıcılık/Açıklık: Yaratıcı, hayalperest ve maceraperest olanlar, yüksek bir açıklık seviyesine sahiptirler.
2. C (Conscientiousness) - Sorumluluk: Disiplinli, organizeli ve güvenilir olanlar, yüksek bir sorumluluk seviyesine sahiptirler.
3. E (Extraversion) - Dışa Dönüklük: Konuşkan, sosyal ve enerjik olanlar, yüksek bir dışa dönüklük seviyesine sahiptirler.
4. A (Agreeableness) - Uyum: Empatik, nazik ve işbirlikçi olanlar, yüksek bir uyum seviyesine sahiptirler.
5. N (Neuroticism) - Duygusal Kararlılık: Endişeli, hassas ve kaygılı olanlar, yüksek bir nörotikizm seviyesine sahiptirler.
Bu beş faktör, insan davranışını ve kişilik özelliklerini açıklamak için kullanılır ve birçok farklı alanda araştırmaların konusu olmuştur.
O: Açık fikirlilik (Openness)
Açık fikirlilik, yeni deneyimlerle ilgilenme, sanatsal ve entelektüel ilgi gösterme, mukaşiflik ve hayal gücü gibi özellikleri kapsar. Açık fikirli insanlar, değişikliklere açık olma ve yenilikleri deneme eğilimindedirler. Aynı zamanda, düşüncelerini ve duygularını ifade etmek için sanatsal ve yaratıcı yolları kullanmaktan hoşlanırlar.
Alt özellikler şunlardır:
- Hayal gücü (Imagination)
- Sanatsal ilgi (Artistic Interests)
- Duygusal Hassasiyet (Emotionality)
- Mukaşiflik (Creativity)
- Entelektüel ilgi (Intellect)
MBTI ile ilişkisi: Açık fikirlilik, MBTI'nin "Intuition" (sezgisellik) boyutuyla yakından ilişkilidir. "Intuition" boyutu, bir kişinin soyut düşünme, sembolik düşünme ve fikirler arasında bağlantı kurma yeteneği ile ilgilidir.
C: Sorumluluk duygusu (Conscientiousness)
Sorumluluk duygusu, düzenlilik, kendini kontrol etme, başarıya yöneliklik ve sorumluluk sahibi olma gibi özellikleri kapsar. Sorumluluk duygusu yüksek olan kişiler, amaçlarına ulaşmak için disiplinli çalışma, kararlılık ve kendini motive etme eğilimindedirler.
Alt özellikler şunlardır:
- Düzenlilik (Orderliness)
- Başarıya yöneliklik (Achievement Striving)
- Kendini kontrol etme (Self-Discipline)
- Sorumluluk sahibi olma (Dutifulness)
- Öz denetim (Deliberation)
MBTI ile ilişkisi: Sorumluluk duygusu, MBTI'nin "Judging" (yargılama) boyutuyla ilişkilidir. "Judging" boyutu, bir kişinin organizasyon, planlama ve karar verme yeteneği ile ilgilidir.
E: Dışa dönüklük (Extraversion)
Dışa dönüklük, sosyalleşme, enerjik olma, heyecan arayışı ve konuşkanlık gibi özellikleri kapsar. Dışa dönük kişiler, sosyal ortamlarda kendilerini rahat hissederler ve başkalarıyla etkileşim kurmayı severler.
Alt özellikler şunlardır:
- Sosyalleşme (Gregariousness)
- Enerjik olma (Assertiveness)
- Dışa dönüklük (Extraversion)
- Heyecan arayışı (Excitement Seeking)
- Konuşkanlık (Activity Level)
MBTI ile ilişkisi: Dışa dönüklük, MBTI'nin "Extraversion" boyutuyla doğrudan ilişkilidir. MBTI'nin bu boyutu, bir kişinin dış dünyaya yönelik mi yoksa iç dünyaya yönelik mi olduğuyla ilgilidir.
A: Uyum sağlama (Agreeableness)
Uyum sağlama, işbirliği, diğer insanların duygularına saygı gösterme, uyumlu olma ve sempatik olma gibi özellikleri kapsar. Uyumlu kişiler, başkalarına yardım etmekten hoşlanır ve işbirliği yapmaktan mutluluk duyarlar.
Alt özellikler şunlardır:
- Yardımseverlik (Helpfulness)
- İyimserlik (Optimism)
- Diğer insanların duygularına saygı gösterme (Altruism)
- Uyumlu olma (Compliance)
- Modestlik (Modesty)
MBTI ile ilişkisi: Uyum sağlama, MBTI'nin "Feeling" (duygusal) boyutuyla yakından ilişkilidir. "Feeling" boyutu, bir kişinin duygusal yönelimini ve diğer insanların duygularına tepkisini ifade eder.
N: Duygusal kararlılık (Emotional Stability)
Duygusal kararlılık, stres yönetimi, kaygı düzeyi, öz saygı ve duygusal denge gibi özellikleri kapsar. Duygusal kararlılığı yüksek olan kişiler, stresli durumlarda bile sakin ve toparlanmış kalabilirler.
Alt özellikler şunlardır:
- Stres yönetimi (Stress Tolerance)
- Öz saygı (Self-Esteem)
- Duygusal denge (Emotional Regulation)
- Kaygı düzeyi (Anxiety)
- İç huzur (Impulse Control)
MBTI ile ilişkisi: Duygusal kararlılık, MBTI'nin "Thinking" (düşünsel) boyutuyla yakından ilişkilidir. "Thinking" boyutu, bir kişinin duygularını mantıklı bir şekilde yönetme yeteneği ile ilgilidir.