Aciz.net

Aciz kelimesi arapça kökenli olup gücünün yetmemesi acziyet çaresizlik anlamlarına gelmektedir.

Acizin osmanlıca yazılışı عاجز şeklindedir.

Sevgi, insanların hayatındaki en önemli duygulardan biridir ve mutlu ve sağlıklı bir ilişkinin temel taşlarından birini oluşturur. Ancak sevgi, herkes için farklı şekillerde ifade edilebilir ve anlaşılabilir. David Liberman, "Aklındakini Okuyabilirim" adlı kitabında, sevgiye dair altı kritik noktaya değinir: ilgi, sadakat, dürüstlük, gurur, fedakarlık ve saygı.

İlgi, birinin seninle ilgilenmesi, zaman ayırması, yakınlık ve göz teması gibi unsurları içerirken, sadakat sırlarını saklamak, bağlılık ve koruma gibi unsurları kapsar. Dürüstlük ise, açık ve dürüst bir iletişim, şeffaflık ve gizlememe gibi özellikleri içerir. Gurur, başarılarını sahiplenmek, kıskanmamak ve övünmek gibi unsurları kapsarken, fedakarlık ise, çabalamak, emek vermek ve fedakarlık yapmak gibi unsurları içerir. Son olarak, saygı, fikirlerine, kararlarına, isteklerine ve arzularına saygı duymak gibi unsurları içerir.

Robert Greene göre dokuz tane baştan çıkarıcı kişilik tipi vardır. Bu dokuz tip aşağıda oldugu gibidir.

Deniz Perisi (The Siren)
Rake (Çapkın) (The Rake)
İdeal Aşık (The Ideal Lover)
Koket (The Dandy)
Doğal (The Natural)
Şarlatan (The Coquette)
Şarmer (The Charmer)
Karizmatik (The Charismatic)
Yıldız (The Star)

Sosyonik, insanların psikolojik tiplerini ve aralarındaki ilişkileri analiz etmeyi amaçlayan bir sosyal bilim teorisi ve yöntemidir. MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) gibi, sosyonik de Carl Gustav Jung'un tipolojisi üzerinde kurulmuştur, ancak Viktor Gulenko ve Aushra Augustinavichute gibi diğer teorisyenlerin çalışmalarıyla geliştirilmiştir.

Sosyonikte, insanların kişilik tipleri 16 farklı tip olarak sınıflandırılır. Bu tipler, insanların bilgiyi işleme ve iletişim kurma şekillerini belirleyen dört temel işlevden oluşur: düşünme, hissetme, sezgi ve duyu. Bu işlevler ekstraverte ve intraverte olarak ayrılabilir. Böylece, her kişilik tipi, dört işlevin her birinin ekstraverte veya intraverte versiyonlarından ikisini içerir.

Richard Davidson yıllara dayanen beyin araştırmaları sonrasında beynimize dair çok ilginç keşiflere ulaştı. Bir çok kişilik envanteri ve tipleri gözleme dayalı geliştirilmiş sistemlerdir. Dış dünyadaki verilere odaklanarak kategorizasyonlar geliştirilmiştir. Ve neredeyse tamamı kadim bilgilerin tekrar işlenip yeni kavramlarla yoğrulması ile inşa edilmiştir.

Richard Davidson ise kişilik analiz sistemlerini bambaşka boyuta taşımış durumda. Labaratuvar ortamında insan beyninin uzun yıllara dayalı incelenmesi sonrasında ortaya konmuş verileri bir araya getirmiştir. Tasavvuf ve rabıta kültürü ile de ilginç bağlantılarını keşfedeceğiniz bu hiyarerşi sizde yeni ufuklar açacaktır.

Karanlık üçlü diye tabir edilen ve kötü niyetli insanları anlamamızda yardımcı olan 3 temel kişilik yapısı bulunmakta.

Bunlar Makyavelist, Narsist ve Psikopat kişilikler.

Makyavelist kişilikleri tarif eden makyavelist kelimesi, italyan Niccolò Machiavelli'ye atfen verilmiş isimdir. Temelde belirli bir plan ve strateji taktik ile hareket eden tamamen kişisel çıkar ve hedeflerini düşünen bir amaç doğrultusunda hareket eden kişilere denir.

Makyavelizm olarakta tarif edilen bir akım vardır. Ve bu konuda yazılmış kitaplar vs bir çok kaynak mevcuttur. Bizdeki adı ile siyaset ilmi olarakta geçer. Politika ve siyaset dilinin özü tamamen makyavelist yaklaşımdır. Aynı şekilde reklam sektörü gibi ticari bakış açılarını da bu çerçevede bakabilirsiniz.

İnsanlar tarih boyunca sevgi kavramını anlamaya çalışmışlardır ve bu konuda birçok teori geliştirmişlerdir. Sevginin ne olduğunu, nasıl hissedildiğini, nasıl ifade edildiğini ve ilişkilerdeki rolünü anlamak için birçok farklı yaklaşım kullanılmıştır. Bu yaklaşımlar, sosyal psikologlar, antropologlar, psikoterapistler ve diğer araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir.

Bu yazıda, sevgi kavramını anlamaya yönelik bazı önemli teorileri listeleyeceğiz. Bu teoriler arasında Sternberg'in Üçlü Bileşen Teorisi, Hazan ve Shaver'ın Yetişkin Bağlanma Stilleri Teorisi, Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, Berscheid ve Walster'ın Sosyal Değişim Teorisi gibi pek çok farklı yaklaşım yer almaktadır. Her teori, sevgi kavramını farklı bir açıdan ele alır ve ilişkilerdeki rolü hakkında farklı bir bakış açısı sunar.

Bu teorilerin her biri, sevgi kavramına dair anlayışımızı arttırmak için önemli bir adımdır. Sevginin ne olduğunu, nasıl hissedildiğini ve nasıl ifade edildiğini daha iyi anlamak, insanların sağlıklı ve mutlu ilişkiler kurmalarına yardımcı olabilir.

Sternberg'in Aşk Üçgeni, psikolog Robert Sternberg tarafından geliştirilen bir aşk teorisidir. Bu teoriye göre, aşk üç temel bileşenden oluşur:

Tutku (Passion): Kişinin fiziksel ve duygusal bir çekim hissettiği, romantik hislerin yoğun olduğu bileşendir.

Bağlılık (Commitment): Bir ilişkiyi devam ettirmeye karar vermenin yanı sıra, ilişkideki ortak amaç ve değerlerin paylaşılması gibi daha pragmatik bir boyutu da içeren bileşendir.

Yakınlık (Intimacy): Birbirine duygusal olarak yakın olmak, açıklık, paylaşım, anlayış ve güven gibi bileşenleri içeren bileşendir.

16PF (16 Personality Factors) kişilik envanteri, insanların 16 temel kişilik özelliğini değerlendiren bir kişilik testidir. 16PF, Raymond Cattell tarafından geliştirilmiştir ve bu ölçüm aracı, kişilik özelliklerinin ölçülmesi ve analiz edilmesi için kullanılır.

16PF, Cattell'in faktör analizi yöntemini kullanarak kişilik özelliklerini ölçer. Bu yöntem, bir dizi öğeyi temel faktörlere indirgeyerek daha az sayıda temel özelliği ortaya çıkarmayı amaçlar. 16PF'nin amacı, insanların kişilik özelliklerini daha iyi anlamalarına ve bu bilgiyi kariyer planlaması, ilişkiler ve kişisel gelişim alanlarında kullanmalarına yardımcı olmaktır.

Gordon Allport, kişilik psikolojisi alanında önemli bir psikologdur ve kişilik tipleri teorisi ile tanınır. Allport'un teorisi, kişilik özelliklerinin üç ana boyutuna dayanır: merak, sorumluluk ve sosyallik.

Merak, insanların dış dünyayı keşfetmek ve anlamak için içgüdüsel bir eğilimdir. Meraklı kişiler, yeni deneyimler ararlar ve yeni bilgiler öğrenmek için çaba sarf ederler.

Sorumluluk, insanların kendi davranışlarını kontrol etme ve sonuçlarına karşı sorumlu hissetme eğilimini ifade eder. Sorumluluk sahibi kişiler, kararlarına bağlı kalır ve hedeflerine ulaşmak için çalışırlar.

Erich Fromm, 20. yüzyılın önde gelen psikologlarından biridir ve insan davranışlarına, kişilik özelliklerine ve toplumsal yapıya ilişkin önemli çalışmalarıyla tanınmaktadır. Fromm'un kişilik tipleri teorisi, insanların davranışlarını belirleyen temel özellikleri ve toplum içindeki konumlarını açıklamayı amaçlar.

Fromm, kişilik tiplerini, insanların toplumsal yapıya ve çevrelerine karşı tutumlarına göre sınıflandırmıştır. Beş farklı kişilik tipi belirlemiştir: Alıcı Tip, Sömürücü Tip, İstifçi Tip, Pazarlamacı Tip ve Üretken Tip.

Gerardus Heymans küpü, Hollandalı filozof Gerardus Heymans tarafından geliştirilen bir deneyimsel psikoloji teorisidir. Heymans, bu teoriyi insan davranışının anlaşılması ve açıklanması için bir çerçeve olarak önerdi. Heymans küpü, insan davranışının üç boyutlu bir modelini sunar: duygu, algı ve hareket.

Heymans'a göre, insan davranışı bir küpün üç boyutlu uzayında yer alır. Bu küpün her bir boyutu, insan davranışının farklı yönlerini temsil eder. Duysal boyut, insanların dünya ile etkileşimlerini ve duygularını ifade eder. Algısal boyut, insanların dünyayı nasıl algıladığını ve anladığını ifade eder. Hareket boyutu ise, insanların davranışlarını, eylemlerini ve hareketlerini ifade eder.

İnsanlar arasındaki iletişimde bazen kolaylıkla anlaşılabilirken, bazen de iletişim sorunları yaşanabiliyor. Bu sorunların bazıları ise bazı kişilik tiplerinden kaynaklanıyor. Robert Greene'in "Baştan Çıkarma Sanatı" kitabında bahsettiği 8 itici tip, birçok insan için zorlu bir iletişim engeli oluşturuyor. Bu itici tipler; Kaba Saba, Boğucu, Ahlakçı, Eli Sıkı, Beceriksiz, Geveze, Tepkici ve Zevksiz'dir.

Kaba Saba kişilik tipi, diğer insanlarla iletişimde kaba, sert ve agresif bir tavır sergileyen kişilerdir. Boğucu kişilik tipi ise, başkalarının özgürlüklerine saygı duymayan, sürekli olarak onları kontrol etmeye çalışan ve bağımsızlık isteyenlere baskı yapan kişilerdir.

Belbin Takım Rölü Testi, takım içindeki farklı yetenekleri tanımlayarak, takımın verimliliğini ve başarısını artırmayı amaçlayan bir araçtır. Belbin Testi, belirli bir takım rolü için en uygun kişileri tanımlamak ve takım üyelerinin birbirleriyle olan etkileşimlerini optimize etmek için kullanılır.

Meredith Belbin tarafından geliştirilen Belbin Testi, farklı kişilik özelliklerine sahip insanların nasıl birbirleriyle etkileşebileceğini ve takım üyelerinin birbirlerine hangi yönlerden ihtiyaç duyabileceğini belirlemek için kullanılan bir araçtır. Belbin Testi, takım üyelerinin yeteneklerini belirleyerek, takım içindeki uyumu artırır ve böylece takımın performansını en üst düzeye çıkarmaya yardımcı olur.

İnsanlar, iletişim kurarken belirli davranış kalıplarına sahip olabilirler. Pasif-agresifler, ayartıcılar, kurbanlar, buz salkımları, pısırıklar, yalancılar, narsistler, ukelalar, rekabetçiler, vericiler, kabadayılar, şakacılar, farkındalık sahibi olmayanlar ve gerçek ilişki kuranlar bu kalıpların bazı örnekleridir.

Her bir kişilik tipi, başkalarına karşı farklı tutumlar sergiler ve farklı iletişim stillerine sahiptir. Aşağıda her bir kişilik tipini ayrıntılı bir şekilde ele alacağız ve sizin de kendinizi veya çevrenizdeki insanları daha iyi anlamanıza yardımcı olacak ipuçları sunacağız.

Yüz şekilleri ve fiziksel özellikler, tarih boyunca insanların kişilikleri ve karakter özellikleri hakkında ipuçları sunan önemli unsurlar olmuştur. Farklı yüz şekilleri, alın genişliği, kaş yapısı ve dudak şekilleri gibi özellikler, her bireyin benzersiz kişiliğinin ve özelliklerinin bir yansıması olarak kabul edilir.

Bu yazıda, oval, kare, yuvarlak, üçgen ve elmas yüz şekillerinin yanı sıra çeşitli fiziksel özelliklerin karakteristik özelliklerini ve bu özelliklerin kişiliklerle ilişkisini inceleyeceğiz. Bu bilgiler, insanların birbirleriyle olan ilişkilerinde ve sosyal etkileşimlerinde daha iyi anlayış ve empati geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Fizyonomi ilmi, insan yüzü, vücut dili ve fiziksel özelliklerin kişilik özellikleri hakkında bilgi sağladığı düşüncesine dayanan bir ilim dalıdır. Tarihi çok eski zamanlara kadar uzanır ve çeşitli kültürlerde farklı şekillerde uygulanmıştır.

Antik Çin ve Mısır'da, yüz hatları ve fiziksel özelliklerin kişilik hakkında bilgi verdiğine inanılırdı. Hippocrates ve Galen gibi antik Yunan hekimleri de, yüz hatlarının insan sağlığı hakkında ipuçları sağladığına inanıyorlardı.

Fizyonomi ilminin modern anlamda gelişimi, 19. yüzyılda İtalyan doktor Cesare Lombroso tarafından başlatıldı. Lombroso, insan yüzündeki belirli özelliklerin suçluluk hakkında bilgi sağladığını düşünüyordu. Bu teori sonrasında fizyonomi ilmi, Avrupa'da popüler hale geldi ve birçok araştırmacı tarafından incelendi.

Honey and Mumford model - 1986, öğrenme stillerini belirlemek ve öğrenme sürecini optimize etmek için kullanılan bir modeldir. Model, Peter Honey ve Alan Mumford tarafından geliştirilmiştir ve insanların öğrenme tarzlarını belirlemek için kullanılır.

Model, birçok farklı öğrenme stiline sahip insanların farklı öğrenme tercihleri olduğunu belirtir. Honey ve Mumford, dört farklı öğrenme stili tanımlamıştır ve bu stilleri belirleyen kişilik özellikleri, motivasyon faktörleri ve öğrenme yaklaşımlarını açıklamışlardır.

Honey ve Mumford modeli, işletme ve eğitim alanlarında kullanılır. Model, öğrenme sürecini optimize etmek için öğretmenlerin ve eğitimcilerin öğrencilerin öğrenme stillerini belirlemelerine yardımcı olabilir. Ayrıca iş yerlerinde, eğitim programları ve performans değerlendirme süreçlerinde de kullanılabilir.

Burada OCEAN-Big Five kişilik tiplemesinin 5 boyutunun açıklamasını göreceksiniz. Ve MBTI ile karşılıklarını verdik.

Ocean 5 faktörü, kişilik psikolojisinde en sık kullanılan ve beş ana boyuta dayanan bir modeldir. Her boyut, bir harfle temsil edilen bir isim ve birkaç özellikle tanımlanır:

1. O (Openness) - Yaratıcılık/Açıklık: Yaratıcı, hayalperest ve maceraperest olanlar, yüksek bir açıklık seviyesine sahiptirler.
2. C (Conscientiousness) - Sorumluluk: Disiplinli, organizeli ve güvenilir olanlar, yüksek bir sorumluluk seviyesine sahiptirler.
3. E (Extraversion) - Dışa Dönüklük: Konuşkan, sosyal ve enerjik olanlar, yüksek bir dışa dönüklük seviyesine sahiptirler.
4. A (Agreeableness) - Uyum: Empatik, nazik ve işbirlikçi olanlar, yüksek bir uyum seviyesine sahiptirler.
5. N (Neuroticism) - Duygusal Kararlılık: Endişeli, hassas ve kaygılı olanlar, yüksek bir nörotikizm seviyesine sahiptirler.

Bu beş faktör, insan davranışını ve kişilik özelliklerini açıklamak için kullanılır ve birçok farklı alanda araştırmaların konusu olmuştur.

Enneagram, kişisel gelişim ve psikolojik keşifte kullanılan bir modeldir. Bu model, bireylerin davranışları, düşünce yapıları ve hissiyatları üzerine farkındalık geliştirmelerine yardımcı olur. Enneagram, kişiliği 9 farklı tip ile tanımlar ve her bir tipin özellikleri, güçlü yönleri, zayıflıkları ve olası gelişim alanları hakkında bilgi verir.

Enneagram, modern psikolojinin temel prensiplerine dayanır ve kişilik tiplerini açıklarken, davranışlarımızı belirleyen temel motivasyonlarımızı da ortaya koyar. Bu motivasyonlar, çocukluk dönemlerinde yaşadığımız tecrübelerden ve iç dünyamızdaki derin korkulardan kaynaklanır. Bu korkular, her bir tipin farklı bir şekilde davranmasına ve düşünmesine neden olur.