8 Temmuz 2008 tarihli konular

5 AŞAMALI STRATEJİ: Çocukların problem çözmede kullanabileceği bir strateji

  • Gaye

Bu stratejide çocuğun bir problemi hem kendine güvenerek, hem de başarıyla çözebilmesi için beş önemli aşama vardır:

K O N U Ş
D Ü Ş Ü N
D E N E T L E
H A R E K E T E G E Ç
O D Ü L L E N D İ R

Konuş

Sorununuzu paylaşırsanız, sorun bir bütün olmaktan çıkıp yarıya iner.

Çocukların çoğu ya sorunlarını başkalarına hissettirmez ya da farklı biçimlerde dışavurur. (Örneğin, küçük kardeşini dövmek, yatmak istememek ya da başkalarının eşyalarına zarar vermek, vb.) Bu nedenle, atılacak ilk adım, kendilerini üzen ya da endişelendiren konuyu, çok güvendikleri biriyle konuşabilmelerini sağlamaktır. Pek çok vakada bu kişi büyük olasılıkla anababadır. Ancak, eğer sorun anababayla ilgili ise, ya da bunu sizinle herhangi bir nedenle paylaşamıyorsa, sorunu bir başkasıyla konuşabilmesi için onu teşvik edin - bu eşiniz, arkadaşınız, büyükannesi ya da öğretmeni olabilir.

Umarım seçtikleri insan onu umutlandıran, teşvik eden ya da sorununu çözmede yardımcı olmaya çalışan bir insan olur.

Düşün

5 Aşamalı stratejinin uygulamasıyla ilgili örnekler

  • Gaye

Aşağıdakilerin, sadece bu strateji için hazırlanmış örnekler olduğunu bilmenizi istiyorum. Benzer problemleri çözerken örnekleri aynı şekilde uygulamaya çalışmayın, çünkü her çocuk ve her durum birbirinden farklıdır ve bunlara farklı biçimlerde yaklaşılmalıdır.

Aşırı endişe duygusu

  • Gaye

Sekiz yaşında bir erkek çocuğu sürekli kâbus görmekte ve aşırı derecede tedbirli davranmaktadır. Caddede karşıdan karşıya geçmek bile olay haline gelmiştir. Geceleri odasının lambasını açık bırakmaktadır. Anne ve babası durumdan çok rahatsızdır, çünkü çocuk birkaç ay sonra izci kampına gidecektir.

Konuş

Anne ve babası kendisini korkutan şeyler hakkında konuşması için çocuğu teşvik edebilir ve onunla kendilerinin çocukken yaşadıkları benzer deneyimlerini onunla paylaşabilir. Onların yardımıyla çocuk birkaç ay önce meydana gelen dedesinin ölüm olayı hakkında konuşmaya başlar. Anababa bu olayın çocukta hayaletler ve ölüm korkusunu başlattığını ortaya çıkarır.

Düşün

Bu aşamada anababa çocuğa şöyle yardım edebilir:

- dedesiyle ilgili özel anılarının bir listesini yapmak
- dedesi odasında bir hayaletle karşılaşsa ne yapardı
- kendisini güvende hissedebilmesi için yardımcı olan insanları düşünüp ölüm korkusunu unutmak

Harekete geç

Uzun süreli hedef: izci kampına gitmek Kısa süreli hedefler:

Antisosyalleşme

  • Gaye

14 yaşında bir kız çocuğu en sevdiği arkadaşıyla kavga edip, ondan ayrılmak zorunda kalmıştır ve giderek herkesden uzaklaşmaktadır.

Konuş

Anababa ya da yakın bir arkadaşı konuşmasına yardımcı olup, kızgınlığını dışa vurmasını ve hatta ağlamasını sağlayabilir. Çocuk artık hiçbir yere gitmek istemediğini, çünkü arkadaşını yeni arkadaşlarıyla görmekten korktuğunu itiraf eder.

Düşün

Bu aşamada konuştuğu kişiyle birlikte:

- bu kızla olan arkadaşlığı konusundaki tüm iyi ve kötü şeyleri bir liste haline getirebilir
- şimdi ne tür bir arkadaşlığa gereksinim duyduğunu düşünebilir
- okulda ya da çevresinde arkadaşlık etmek istediği başka kişilerin olup olmadığını düşünebilir

Harekete geç

Uzun süreli hedef: Gelecek döneme kadar yeni arkadaşlar edinmek Kısa süreli hedefler:
- haftada bir kez dışarı çıkmak
- kendini iyi ifade edebilme hakları posteri hazırlamak (Bak. Sayfa 121)
- rahatlama egzersizleri yapıp, dönem sonundaki partiye kadar cesaret toplamak.

Denetleme

Bir ay içinde tekrar konuşma

Ödüllendirme

Özgüven Kaybı

  • Gaye

10 yaşındaki bir erkek çocuğunun karnesi çok kötüdür ve çocuk duruma çok üzülmekte ve özgüvenini kaybetmiş gözükmektedir.

Konuş

Anne babası duyguları hakkında konuşması için teşvik eder ve ona kendilerinin de benzer bir deneyim yaşadığını ve duygularının işlerini ne kadar etkilediğini anlatır. Konuştukça, kendisini ağabeyinin yanında çok yetersiz gördüğü ortaya çıkar.

Düşün

Anababa bu aşamada şu konularda yardımcı olabilir:

- "en iyi" ve "en kötü" anlarının listesini yapmak
- başarı konusunda ilk kez kendine güvenini kaybetmeye başladığı anı not etmek. Bunun belli bir olaya bağlı olup olmadığı? (Örneğin, ağabeyinin ortaokula başlaması; annesi iş değiştirdiğinde; okulda futbol takımına seçilmediğinde, vs.)
- başarılı ve başarısız olduğu dersleri not alıp, bunları ağabeyininkilerle karşılaştırmak
- farklı öğretmenlere karşı performansına ve duygularına göz atmak

Harekete geç

Uzun süreli hedef: ilk yazılı ve sözlülere kadar notlarını % 5 oranında yükseltmek.
Kısa süreli hedefler:

Alay Edilme Duygusu

  • Gaye

Altı yaşında bir kız çocuğu gözlük takmaya başladıktan sonra giderek utangaçlaşmış ve dışarıya çıkma konusunda isteksiz davranmaya başlamıştır.

Konuş

Gözlük takma konusundaki duygulan hakkında konuşurken, gözlüğüyle çocukların sürekli alay ettiği ortaya çıkar.

Düşün

Anababa ona şu şekilde yardım edebilir:

- önce kendisiyle alay eden çocukları tek tek hatırlamasını sağlamak ve daha sonra kendisiyle alay etmeyen çocukların (eminim bunların sayısı daha fazladır.) sayısının ne kadar fazla olduğuna dikkatini çekmek
- gözlük takan insanların bir listesini yapmak
- bu insanların, kendileri ile alay edildiği takdirde yanıt olarak neler söyleyebileceğini düşünmek

Harekete geç

Uzun süreli hedef: Yılbaşına kadar gözlüğünü aksatmadan takmak ve kendisi ile alay edenleri umursamayacak kadar cesur bir insan olmak

Kısa süreli hedefler:

- yarın kendisi ile alay edenlere yanıt vermek için çalışmalara başlamak (örneğin, anne ya da babayla alıştırma yapmak)

Anlaşmazlıklarla Başedebilme

  • Gaye

"Gökkuşağını görmek istiyorsan, yağmura tahammül etmen gerekir."Dolly Parton

Ve eğer gerçekten kendine güvenen çocuklar yetiştirmek istiyorsanız, anlaşmazlıklara tahammül etmeniz gerekir.

Çocuklarımızla aramızdaki anlaşmazlıkları onların özgüvenlerini geliştirmek için bir şans olarak değerlendirebiliriz, insanların çoğu anlaşmazlıkların, sevgiye dayanan ilişkilere ve benlik saygısına zarar vereceğini düşünür. Bu kitabın felsefesini ve kitabın önerilerini eğer uygulamaya başladıysanız, umarım çocuklarınızla aranızdaki anlaşmazlıklara karşı daha pozitif bir tutum içine girmişsinizdir ve onlar da bu tür sorunlarla çok daha kolaylıkla başedebiliyorlardır.

Çocuklarımızla aramızda bir anlaşmazlık varsa, özgüven geliştirmeyle ilgili olarak kendimize sürekli sormamız gereken üç soru vardır:

1. Evimizdeki sürekli atmosfer yapıcı sonuçlar elde etmemize yardımcı oluyor mu?
2. Evimizde krizlerle güçlü bir şekilde ve beceriyle başedilebiliyor mu?
3. Sonuçta alınan kararlar karşılıklı bir şekilde adil ve duyarlı oluyor mu?

Yardımcı bir atmosfer