Dört kişilik eğilimi nedir? Ve mantığı

Kişilik ve insanlara dair bir çok farklı kişilik analiz sistemleri bulunmakta. Her bir kişilik analiz sisteminin odaklandığı temel noktalar var. Ve insanlarda o odak noktalarının seviyesine göre kategorize etmektedir.

Dört kişilik eğilimi de bu yapılardan bir tanesidir. Çok fazlı dörtleme olduğu için, burada anlatmak istediğimiz Gretchen Rubin tarafından geliştirilmiş eğilimleri anlatacağız. Ve bu dört eğilimin MBTI ve diğerleri ile de benzerlikler olduğu için sonunda bu kısmada gireceğiz.

Gretchen Rubin burada insanlar beklentiler odaklı analiz etmiştir. İki temel yapı çekirdeği oluşturmuştur.

1. olarak kişinin kendi içsel talep/arzu/beklentisini yapıp yapamama durumuna göre

2. olarakta dışarıdan gelen dışsal istek/beklenti/arzu ya karşı kişinin oluşturduğu tutum, sergilediği tavra göre

Bu iki temel yapıyı
İç motivasyon, dış motivasyon.. İçerden kişinin dış hiç bir etki olmadan birşey yapmak için harekete geçip geçmemesi. ve dışarıdan başka insanların talepleri oldugunda bu talepleri yerine getirip getirememesine göre sınıflama.

Bu iki bileşenden dört ana kişilik eğilimini oluşturmuştur.

1. Kişilik tipi: Destekciler/Uygulayıcılar, SJ, Sarılar

Hem kendi içsel plan hedef ve amaçlarını yerine getirebilenler, kendi planlarını uygulayan harekete geçenler..

Hem de dışsal diğer insanlar beklenti istek ve arzularını yerine getirenler.

Her iki durumda da yapan uygulayan harekete geçen tipler.

2. Kişilik tipi: Sorgulayıcılar/Mantıkcılar/Nedenselciler, NT, Maviler

Kendi içsel talepleri yerine getirenler ancak dışarıdan biri talep ettiğinde bunu yapmaktan kaçınan tipler..

Kendi kendine çalışan ama dışarıdan dokunuldugunda duran, birileri karıştığında rahatsız olan tipler.

Dışsal bir emir talep gelmeden kendi kendine harekete geçebilenler.

3. Kişilik tipi: Boyun eğenler, NF, Yeşiller

Kendi içsel talepleri yapamayan, ve dışarıdan bir dürtücü, uyarıcı harekete geçirici bekleyen. Bir tetikleyiciye ihtiyaç duyanlar.

Bir denetci, amir, kontrolcü takipciye ihtiyaç duyanlar.

4. Kişilik tipi: Asi karakterler, karşı çıkanlar, aksiler, direnenler, SP, Kırmızılar

Ne kendi içsel motivasyonla harkete geçer, ne de dışarıdan komutla çalışır.

Her ikisini de gerçekleştiremeyen tipler. Asi tipler.

İçsel plan program ve hedeflerine direnç gösterir, planladığının dışına çıkar. Dışsal talep ve istekleri de istendiği gibi yapmaz. Ya hiç yapmaz, ya da keyfine göre takılır.

Gretchen Rubin'in izah ve tespitlerin ötesinde farklı bir açı ile konuyu size özetlemiş olduk. Bu konuda bu kişilik tipleri ile ilgili Gretchen Rubin daha detaylı ve yıllara varan araştırmalarını ortaya koymuştur.

Yukarıda MBTI ve renklere göre kişilik kodlarını da yanlarına yazdım. Ancak asla birebir aynı olacak değil ve fikir amaclı olarak yer vermiş durumdayım.

İnsanları anlamak ve tanımak için nerelere dikkat edilmeli konulu yazılarımız devam ediyor.


Örneğin DISC kişilik envanteri de biraz bunu andırmaktadır.

Burada bir de asi-boyun eğen, asi-sorgulayıcı, gibi birleşik olanlar da vardır. Merak ettiklerinizi bize sorabilirsiniz.

*

Dört kişilik eğilimi, insanların beklentilere nasıl tepki verdikleri üzerine odaklanan bir kişilik analiz sistemidir. Gretchen Rubin tarafından geliştirilen bu sistem, kişilerin içsel ve dışsal motivasyonlara tepkilerine göre dört ana kişilik eğilimine ayrılır. Bu eğilimlerin her biri, aşağıda daha detaylı olarak açıklanmıştır.

Kişilik Tipi: Destekçiler/Upholders (Uygulayıcılar)

MBTI: SJ, Renk: Sarı
Hem içsel hem de dışsal beklentilere karşı duyarlıdırlar.
Kendi hedeflerine ulaşmak için harekete geçebilir ve başkalarının isteklerine de karşılık verebilirler.

Kişilik Tipi: Sorgulayıcılar/Questioners (Mantıkcılar/Nedenselciler)

MBTI: NT, Renk: Mavi
İçsel motivasyonlara karşı duyarlıdırlar, ancak dışsal beklentilere karşı direnç gösterirler.
Kendi hedeflerini gerçekleştirmek için harekete geçebilirler, ancak başkalarının taleplerini sorgular ve bu taleplere direnç gösterirler.

Kişilik Tipi: Boyun Eğenler/Obligers (Yeşiller)

MBTI: NF, Renk: Yeşil
İçsel motivasyonlara karşı direnç gösterirler ve dışsal beklentilere karşı duyarlıdırlar.
Kendi hedeflerini gerçekleştirmek için dışsal motivasyon ve yönlendirmeye ihtiyaç duyarlar.

Kişilik Tipi: Asiler/Rebels (Karşı Çıkanlar, Aksiler, Direnenler)

MBTI: SP, Renk: Kırmızı
Hem içsel hem de dışsal beklentilere karşı direnç gösterirler.
Ne kendi hedeflerine ulaşmak için harekete geçebilirler ne de başkalarının taleplerine uyarlar.

Gretchen Rubin'in dört kişilik eğilimi, MBTI, DISC ve renkli kişilik analizleri gibi diğer kişilik analiz sistemleriyle benzerlikler taşır. Örneğin, DISC kişilik envanteri de insanların içsel ve dışsal motivasyonlara tepkilerini ölçer. Bu benzerliklere rağmen, her analiz sistemi kendi özgün yaklaşımları ve kategorileriyle insanların kişiliklerini değerlendirir.

İlişkiler ve benzerlikler arasında geçişler olabilir, ancak hiçbir analiz sistemi diğerinin yerini alamaz. Her bir kişilik analiz sistemi, insanları anlamak ve tanımak için farklı perspektifler sunar.

*

retchen Rubin'in dört kişilik eğilimini anlamak ve tanımlamak için, her bir tipin belirgin özelliklerine ve beklentilere tepki verme şekillerine dikkat etmek gerekir. İşte her bir kişilik tipinin nasıl anlaşılacağına dair ipuçları:

Destekçiler/Upholders:

İçsel ve dışsal beklentilere karşı duyarlıdırlar.
Kendi hedeflerine ulaşmak için harekete geçerken, aynı zamanda başkalarının taleplerine de yanıt verebilirler.
Kurallara ve düzenlere bağlıdırlar, planlarını ve programlarını takip etmeye önem verirler.
Genellikle disiplinli, organize ve sorumluluk sahibi olarak tanımlanırlar.

Sorgulayıcılar/Questioners:

İçsel motivasyonlara karşı duyarlıdırlar, ancak dışsal beklentilere karşı direnç gösterirler.
Kendi hedeflerini gerçekleştirmek için harekete geçerler, ancak başkalarının taleplerini sorgular ve bu taleplere direnç gösterirler.
Mantıklı ve rasyonel düşünürler, eylemlerinin nedenlerini anlamak isterler.
Genellikle meraklı, analitik ve bağımsız olarak tanımlanırlar.

Boyun Eğenler/Obligers:

İçsel motivasyonlara karşı direnç gösterirler ve dışsal beklentilere karşı duyarlıdırlar.
Kendi hedeflerini gerçekleştirmek için dışsal motivasyon ve yönlendirmeye ihtiyaç duyarlar.
Başkaları için çalışırken veya başkalarının beklentilerini yerine getirirken daha başarılıdırlar.
Genellikle işbirlikçi, yardımsever ve takım oyuncusu olarak tanımlanırlar.

Asiler/Rebels:

Hem içsel hem de dışsal beklentilere karşı direnç gösterirler.
Ne kendi hedeflerine ulaşmak için harekete geçerler ne de başkalarının taleplerine uyarlar.
Özgürlük ve bağımsızlık konularında hassastırlar ve kısıtlamalardan hoşlanmazlar.
Genellikle yaratıcı, esnek ve özgün olarak tanımlanırlar.

Her bir kişilik eğiliminin belirgin özelliklerini tanımak ve gözlemlemek, insanların hangi eğilime ait olduklarını belirlemeye yardımcı olacaktır. Bununla birlikte, insanlar zamanla değişebilir ve farklı durumlarda farklı eğilimlere sahip olabilirler, bu nedenle her zaman bireysel farklılıkları ve nüansları göz önünde bulundurmak önemlidir.

*

Gretchen Rubin'in dört kişilik eğilimini tanımak ve anlamak, insanlarla daha etkili iletişim kurmanıza ve onların ihtiyaçlarını, motivasyonlarını ve zorluklarını daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. İşte bu eğilimleri daha iyi anlamaya yönelik bazı stratejiler:

İç gözlem ve kendini tanıma: Kendi kişilik eğiliminizi belirlemek için kendi iç gözlemlerinizi ve düşüncelerinizi değerlendirmeye alın. Hangi beklentilere nasıl tepki verdiğinizi ve ne tür motivasyonların sizi harekete geçirdiğini düşünün.

Empati ve başkalarını anlama: Başkalarının kişilik eğilimlerini anlamak için, onların duygularına, düşüncelerine ve motivasyonlarına empatiyle yaklaşın. Başkalarının beklentilere nasıl tepki verdiğini gözlemleyin ve onları daha iyi anlamaya çalışın.

İletişim ve işbirliği: Farklı kişilik eğilimleri olan insanlarla çalışırken, onların ihtiyaçlarına ve motivasyonlarına dikkat ederek iletişim kurun. İçsel ve dışsal beklentilere karşı farklı tepkileri olan kişilere uyum sağlamaya çalışarak işbirliğini geliştirin.

Esneklik ve uyum: İnsanlar ve durumlar değişirken, farklı kişilik eğilimlerine uyum sağlamaya çalışın. Başkalarının beklentilerine ve ihtiyaçlarına duyarlı olun ve farklı motivasyonlarla çalışmayı öğrenin.

Sonuç olarak, Gretchen Rubin'in dört kişilik eğilimini anlamak ve tanımak, hem kendinizi hem de başkalarını daha iyi anlamanızı ve bu anlayışı daha etkili iletişim ve işbirliği için kullanmanızı sağlar. Bu süreçte, her zaman bireysel farklılıkları ve nüansları göz önünde bulundurarak, her bireyin kendi eşsiz özellikleri ve motivasyonlarıyla tanışmaya ve onları anlamaya çalışın.

*

Gretchen Rubin'in dört kişilik eğilimi ile MBTI (Myers-Briggs Tip Göstergesi) arasında bazı benzerlikler ve farklılıklar bulunmaktadır. İkisi de kişilik özelliklerini ve eğilimlerini incelemeye odaklanır, ancak farklı yönlerden yaklaşırlar ve doğrudan bir karşılığı yoktur. Yine de, dört kişilik eğiliminin MBTI tipleriyle bazı örtüşmeleri vardır. İşte her bir kişilik eğiliminin MBTI tipleriyle kabaca örtüşen tipleri:

Destekçiler/Upholders: İçsel ve dışsal beklentilere karşı duyarlıdırlar. Genellikle SJ (Sensation-Judging) tipleri ile örtüşebilir. Bunlar şunları içerir:
ISTJ (Muhafazakar-Mantıkcı)
ISFJ (Koruyucu-Bakıcı)
ESTJ (Yönetici-Denetçi)
ESFJ (Sağlayıcı-Yardımsever)

Sorgulayıcılar/Questioners: İçsel motivasyonlara karşı duyarlıdırlar, ancak dışsal beklentilere karşı direnç gösterirler. Genellikle NT (Intuition-Thinking) tipleri ile örtüşebilir. Bunlar şunları içerir:
INTP (Mimar-Düşünür)
INTJ (Usta stratejist-Bilge)
ENTP (Mucit-Vizyoner)
ENTJ (Komutan-Lider)

Boyun Eğenler/Obligers: İçsel motivasyonlara karşı direnç gösterirler ve dışsal beklentilere karşı duyarlıdırlar. Genellikle NF (Intuition-Feeling) tipleri ile örtüşebilir. Bunlar şunları içerir:
INFP (İdealist-Şair)
INFJ (Koruyucu-Danışman)
ENFP (Şampiyon-Harika Ötesi)
ENFJ (Eğitmen-Rehber)

Asiler/Rebels: Hem içsel hem de dışsal beklentilere karşı direnç gösterirler. Genellikle SP (Sensation-Perceiving) tipleri ile örtüşebilir. Bunlar şunları içerir:
ISTP (Usta-İşçi)
ISFP (Besteci-Sanatçı)
ESTP (Etkileyici-Tüccar)
ESFP (Eğlenceci-Animatör)

Unutmayın ki bu örtüşmeler kesin değildir ve her bireyin kişilik eğilimleri ve özellikleri farklıdır. Gretchen Rubin'in dört kişilik eğilimi, beklentilere tepki verme şekillerine odaklanırken, MBTI daha geniş bir kişilik çerçevesi sunar ve bireylerin düşünme, hissetme, algılama ve karar verme stillerini ele alır. Bu nedenle, her bir kişilik tipinin ve eğilimin kesin bir eşleşmesi olmayabilir.

Yukarıdaki örtüşmeler, her iki sistemin bazı benzer temalar ve eğilimler taşıdığını göstermektedir. Ancak, her bireyin kişilik profili karmaşıktır ve hem Gretchen Rubin'in dört kişilik eğilimi hem de MBTI'nin dikkate alınması, bireylerin farklı yönlerini daha iyi anlamak için faydalı olabilir.

İnsanlarla etkili bir şekilde iletişim kurarken ve onları anlamaya çalışırken, her iki sistem de değerli içgörüler sunabilir. Bununla birlikte, kişilik analizi araçlarını kullanırken, her bireyin özgün ve kendi içinde karmaşık olduğunu unutmamak önemlidir. İki sistem arasındaki örtüşmeleri ve farklılıkları göz önünde bulundurarak, insanlarla çalışırken daha bilinçli ve duyarlı olabilirsiniz.

*

Gretchen Rubin'in dört kişilik eğilimi ile Enneagram arasında doğrudan bir karşılık olmasa da, her iki sistem de kişilik özelliklerini ve eğilimlerini incelemeye odaklanır. İşte her bir kişilik eğiliminin Enneagram tipleriyle kabaca örtüşen tipleri:

Destekçiler/Upholders: İçsel ve dışsal beklentilere karşı duyarlıdırlar. Enneagram tipleri arasında özellikle Tip 1 (Mükemmeliyetçi), Tip 3 (Başarıcı) ve Tip 6 (Sadık) ile örtüşebilirler.

Sorgulayıcılar/Questioners: İçsel motivasyonlara karşı duyarlıdırlar, ancak dışsal beklentilere karşı direnç gösterirler. Enneagram tipleri arasında özellikle Tip 5 (Bilge) ve Tip 8 (Mücadeleci) ile örtüşebilirler.

Boyun Eğenler/Obligers: İçsel motivasyonlara karşı direnç gösterirler ve dışsal beklentilere karşı duyarlıdırlar. Enneagram tipleri arasında özellikle Tip 2 (Yardımsever), Tip 6 (Sadık) ve Tip 9 (Barışçıl) ile örtüşebilirler.

Asiler/Rebels: Hem içsel hem de dışsal beklentilere karşı direnç gösterirler. Enneagram tipleri arasında özellikle Tip 4 (Özgün), Tip 7 (Maceracı) ve Tip 8 (Mücadeleci) ile örtüşebilirler.

Unutmayın ki bu örtüşmeler kesin değildir ve her bireyin kişilik eğilimleri ve özellikleri farklıdır. Gretchen Rubin'in dört kişilik eğilimi, beklentilere tepki verme şekillerine odaklanırken, Enneagram daha geniş bir kişilik çerçevesi sunar ve bireylerin temel korkuları, arzuları ve gelişim yolları üzerinde durur.

Her iki sistem de insanların motivasyonlarını ve davranışlarını daha iyi anlamak için değerli içgörüler sunabilir. İnsanları anlamak ve tanımak için her iki kişilik sistemi de kullanılabilir, ancak bireysel farklılıkları ve nüansları göz önünde bulundurarak her bireyin kendi eşsiz özellikleri ve motivasyonlarıyla tanışmaya ve onları anlamaya çalışmak önemlidir.

Konular