Daha çok meslek seçimi ile ilgili gibi gözüksede insan okuma konusunda gözönünde tutulabilecek bir sistemdir. Amerikan psikolog ve meslek danışmanı John L. Holland tarafından geliştirilmiştir. RIASEC olarakta adlandırılır.
Holland'a göre altı kişilik tipi aşağıdaki gibidir.
1.Gerçekçi Tip (Realistic)
2.Araştırmacı Tip (Investigative)
3.Sanatçı Tip (Artistic)
4.Sosyal Tip (Social)
5.Girişimci Tip (Enterprising)
6.Geleneksel Tip (Conventional)
1. Gerçekçi (Realistik) Tip:
Somut gerçek verilere dayalı teoriden çok pratik odaklı kişiliklerdir. MBTI da daha cok duyusallar (S) ler bu gruba girerler. Gerçekçi tiplerin doğal, içten, sabırlı, pratik, uyumlu, iç görüsü yüksek ve başarma güdüsünün fazla olması bilinen belirgin özelliklerdendir. Bu kişiler için mekanik, el becerileri gerektiren, doğada hayvanlarla ve toprakla çalışabilecekleri, fabrikalarda ise makinelerle ve araçlarla çalışabilecekleri, bir şeyleri onarıp, tamir edebilecekleri işlerde çalışmak oldukça keyiflidir.
Bitki, hayvan, nesne ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan gerçekçi tiplerin, otomobil tamirciliği, tesisatçılık, pilotluk, mühendislik, denizcilik, bahçıvanlık, ziraat, hayvancılık, ormancılık, araç teknisyenliği gibi meslek dallarına uygun olduğu düşünülmektedir.
2. Araştırıcı (Araştırmacı) Tip:
MBTI kişilik analizde (NT) grubuna ya da (T) grubuna yakın tiplerdir. Araştırıcı kişilik tipine sahip kişiler entelektüel, analitik düşünce yapısına sahip, meraklı, çözümleyici, mantıksal hareket eden, bilimsel yöntemlere önem veren, karmaşık konulara ilgi duyan, sosyal ve liderlik becerileri gelişmemiş, matematik ve fen bilimlerinde yetenekli, bağımsız olma eğilimi gösteren kişilerdir. Araştırıcı tiplerin eleştirel, titiz, çalışkan, tahmin etmekten keyif alan ve popüler olmaktan hoşlanmayan kişiler olduğu bilinmektedir.
Bu kişilerin, biyolog, genetikçi, matematikçi, kimyager, fizikçi, araştırmacı, astronot, antropolog, akademisyen, bilim insanı gibi mesleklerde başarılı olabileceği düşünülmektedir.
3. Artistik (Sanatcı) Tip:
Sanatçı kişilik tipine sahip kişiler genellikle mukaşif, ifade etme yeteneği kuvvetli olan, hayalperest, duyarlı, sezgileri güçlü, duygusal, uyumlu olmayan ve etkileyici kişilerdir. Bu kişiler tutkulu, bağımsız, özgür düşünceli, materyalleri dönüştürme, resim yapma, yazma, çizme, enstrüman çalma gibi estetik faaliyetlerden keyif alırlar.
Artistik kişilerin, ressam, sanatçı, yazar, aktör, tiyatro sanatçısı, dekoratör, kompozitör, müzisyen, moda tasarımcısı, mimar vb. olmaya uygun kişilik yapısına sahip oldukları düşünülmektedir.
4. Sosyal Tip:
Sosyal tipler için önemli olan diğer kişilerdir. Bu kişiler diğer insanlara yardımcı olmayı, iş birliği içinde çalışmayı, sosyal sorumluluk projelerinde yer almayı severler. Yardımsever, sorumluluk sahibi, empatik, arkadaş canlısı, yapıcı, samimi, sabırlı, nazik ve anlayışlı yapıdaki bu kişiler, maddi kazançtan çok manevi tatmine önem verirler. İnsanlarla etkileşim halinde olmadıkları, tekdüze, masa başı işler bu kişiler için uygun değildir.
Yardım etme, öğretme, ikna etme, yönlendirme gibi ilgi ve beceri alanları gerektiren; sosyal hizmet uzmanlığı, psikologluk, psikolojik danışmanlık, halkla ilişkiler uzmanlığı, üniversite öğretim üyeliği, öğretmenlik gibi meslekler, sosyal kişilik tipine sahip kişiler için uygun olduğu düşünülen mesleklerdir.
5. Girişimci Tip:
Girişimci kişilik tipine sahip kişiler hırslı, dışa dönük, enerjik, özgüveni yüksek, atılgan, ikna kabiliyeti yüksek, meraklı, maceracı, iyimser, konuşkan kişilerdir. Bu kişilerin liderlik özellikleri baskındır. Bu kişiler aynı zamanda bulundukları ortamdaki diğer kişileri etkileme ve kişilerarası iletişim kurma becerilerine sahip, bilimsel alanlardan çok ekonomi, politika gibi konulara da ilgi duyabilirler.
Satış, pazarlama, reklam, temsilcilik, menajerlik, avukatlık, antrenörlük, koçluk, politikacılık vb. meslekler, girişimci kişilik tipine uygun olduğu düşünülen mesleklerdir.
6. Geleneksel (Düzenli) Tip:
Dikkatli, titiz, itaatkar, tutarlı, güvenilir, sabırlı, ayrıntıcı, dengeli, özdenetim sahibi ve hayal gücü zayıf olarak tanımlanan geleneksel kişilik tipine sahip kişiler, rutin işlerden hoşlanan, belirsizliğe ve düzensizliğe tahammülü olmayan kişilerdir. Kayıt tutma, hesap yapma, kontrol etme, veri işleme makineleri kullanma gibi sistemli kurallara bağlı aktiviteler bu kişiler için uygundur.
Masa başı ve sayısal etkinliklerde bulunulan; banka veznedarlığı, muhasebecilik, kütüphanecilik, finans elemanlığı, sekreterlik gibi mesleklerin geleneksel kişiler için uygun olduğu düşünülmektedir.